سفارش های رسول خدا صلی الله علیه و آله به امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام
(36)
لج بازی
در این سفارش به موضوع لجاجت و ریشه و نتیجه آن پرداخته شده است :
- هنگامیکه از لجاجت سخن گفته می شود ، به رفتاری اطلاق می شود که فردی حرف درست و منطقی دیگران را نپذیرفته (1) و بر کار و سخن خود هر چند غیر منطقی باشد اصرار می ورزد ، لجاجت گاه در برابر امور عادی و روزمره زندگی است و گاه در مسائل مهم و تأثیر گذاری مربوط به دنیا و آخرت انسان است که با بی توجّهی به آن ، خسارت های مادی و معنوی گریبانگیر انسان می شود ، مثلاً کسانی که با دیدن آیات و نشانه های الهی ، از روی لجاجت ایمان نمی آورند(2) ، در آخرت زیانکار خواهند بود ، یا کسیکه از روی لجاجت و علیرغم نهی دیگران با کسی ازدواج می کند که لیاقت وشایستگی همسری با او را ندارد ، در همین دنیا زندگی همراه با آرامشی را نخواهد داشت .
- در اینجا پافشاری بر امر نادرست را از جهل انسان و عدم آگاهی او به نتیجه ی کار ، دانسته اند ، لذا می توان گفت هر کس بر سخن و یا کار غیر منطقی خود اصرار کند و به انجام آن لجاجت ورزد ، از روی جهل و نادانی خواهد بود ، و لازمه ی این رفتار پشیمانی می باشد ، چون وقتی انسان نتیجه ی بی توجّهی به حرف درست و معقول دیگران را مشاهده نماید ، بر کار خود پشیمان می گردد.
پیامبر صلی الله علیه و آله به امیر مؤمنان علیه السلام فرمودند :
یا علی ! از لجاجت بپرهیز زیرا اول آن نادانی و پایان آن پشیمانی است (3)
-----------------------
1-فرهنگ عمید
2-یونس/101
3-یَا عَلِیُّ إِیَّاکَ وَ اللَّجَاجَةَ فَإِنَّ أَوَّلَهَا جَهْلٌ وَ آخِرَهَا نَدَامَة(تحف العقول ص 15)